Gullamat
Juoge Vásáhusaidat
— komišuvnna barggu deháleamos muddu lea dál jođus!Juoge vásáhusaidat
Sámiid duohtavuohta- ja soabadankomišuvnna deháleamos bargu lea gullat sápmelaččaid, ovttaskas olbmuid ja joavkkuid. Komišuvnna viggamuššan lea lasihit diđolašvuođa sámiid birra Suoma eamiálbmogin ja nannet sámiid vuoigatvuođaid ollašuvvama Suomas.
Komišuvdna lágida gullamiid, gos čohkkejuvvojit ovttaskas sápmelaččaid ja servošiid vásáhusat sápmelačča eallimis Suomas. Gullamiid bokte kártejit Suoma stáhta ja iešguđet virgeoapmahaččaid doaimmaid ja daid váikkuhusaid sámiide.
Sáhtát muitalit iežat, servošat dahje oahpes olbmo vásáhusaid historjjás dáhpáhuvvan dahje dálá áiggi vealaheamis, eahpeáššálaš meannudeamis ja maiddái eará vásáhusain, mat laktásit stáhta dahje virgeoapmahaččaid doaimmaide. Komišuvnna ulbmil lea árvvoštallat ovddeš ja dálá vealaheami ja stáhta assimilerenpolitihka ja vuoigatvuođaid loavkidemiid stáhta ja iešguđet virgeoapmahaččaid doaimmain.
Mot mun beasan gullojuvvot?
Sáhtát soahpat gullandilálašvuhtii heivvolaš áiggi ja gullanvuogi váldimiin oktavuođa komišuvnna čállingoddái čujuhussii info@sdtsk.fi dahje riŋgemiin geasa nu čállingotti lahttui (oktavuohtadieđut vuollin ja maiddái oktavuohtadieđut-oasis (www.sdtsk.fi -siiddus). Mii sáhttit ordnet gullama du ruovttus, gos nu sierra sohppojuvvon báikkis, dahje vejolašvuođaid mielde ovdamearkka dihte olgun. Lea vejolaš lágidit gullamiid maiddái joavkkuide.
Gullamiid sáhttá doaimmahit maiddái čálalaččat. Oaččut čállingottis rávvagiid čálalaš gullama doaimmaheapmái.
Juos háliidat, sáhtát bivdit gullandilálašvuhtii mielde Sámi psykososiála doarjaga ovttadaga ´Uvjj – Uvjâ – Uvja´ bargi, https://uvja.fi/ . Sáhtát muitalit komišuvnna čállingoddái, ahte háliidivččet psykososiála doarjaga mielde, dahje sáhtát njuolga váldit oktavuođa psykososiála doarjaga ovttadahkii, tlf. 040 663 8882. Sáhtát gulahallat psykososiála doarjaga ovttadaga bargiiguin maiddái gullandilálašvuođa maŋŋá dahje goas ieš háliidat.
Mot gieđahallet áššiid, maid lean muitalan?
Gullan báddejuvvo, man maŋŋá dat littererejuvvo. Gullama maŋŋá dus lea vejolašvuohta lasihit dahje nuppástuhttit du addin dieđuid, dahje geassit eret iežat miehtama, man vuođul komišuvdnii lea addojuvvon lohpi geavahit du addin dieđuid.
Du vásáhusat gieđahallojuvvojit diehtodorvvolaččat. Komišuvdna analysere čohkkejuvvon dieđuid, maid vuođul čállojuvvo loahpparaporta. Raportta ulbmil lea buktit ovdan vearrivuođaid ja loavkidemiid, maid sápmelaččat leat olmmožin ja searvvušin vásihan stáhta ja virgeoapmahaččaid doaimmaid vuođul. Komišuvdna ovdanbuktá loahpparaporttastis doaibmabijuid, maiguin sáhttá buoridit sápmelaččaid sajádaga Suomas ja eastit vearrivuođaid dáhpáhuvvamis ođđasit.
Diehtodorvu
Mii bivdit du miehtama muitalusaid čohkkemii ja vurkemii. Sáhtát geassit eret iežat miehtama gullamiid áigge man beare muttus váldimiin oktavuođa čállingoddái. Du addin dieđut geigejuvvojit komišuvnna barggu nohkama maŋŋá diehtodorvvolaččat Riikkaarkiivva Sámearkiivii.
Áššit maid leat muitalan, gieđahallojuvvojit loahpparaporttas anonyman. Háliidettiinat sáhtát bivdit, ahte áššit maid leat muitalan, ovdanbuktojuvvojit raporttas du iežat namain.
Mielddusin diehtosuodječilgehus, mas boahtá dárkileappot ovdan, mot komišuvdna dorvvasta, ahte du addin dieđut gieđahallojuvvojit diehtodorvvolaččat olles proseassa áigge. Dárbbu mielde oaččut lassedieđuid čállingottis.’
Oktavuohtadieđut
Ulla Aikio-Puoskari
váldočálli
ulla.aikio-puoskari(at)sdtsk.fi
050 431 9952
Inari Alanko
plánejeaddji
inari.alanko(at)sdtsk.fi
050 478 4450
Aslak Uula Länsman
plánejeaddji
aslak.lansman(at)sdtsk.fi
050 479 2204
Mervi Semenoff
plánejeaddji
mervi.semenoff(at)sdtsk.fi
050 448 3217
Uvja lea sámi psykososiála doarjaga ovttadat. Dat fállá nuvttá sámegielat ja -kultuvralaš miellasearvvašvuođabálvalusaid doarjaga bálvalusaid, mat leat oažžumis vuollegis šealmman – rávven, doarjja ja kriisabargu lea oažžumis iežas eatnigielan (davvisámegiella, anárašgiella, nuortalašgiella, suomagiella).
Uvja lea vuođđuduvvon doarjut sámiid ja Suoma stáhta gaskasaš duohtavuođa- ja soabadallankomišuvdnabarggu, muhto oktavuođa sáhttá váldit beroškeahttá oassálastágo duohtavuohta- ja soabadallankomišuvnna gullan dilálašvuođaide.