Riikksuåvtõs tuʹmmji 23. skamm-mannust õnnum såbbrest juäʹtǩǩed Säʹmmlai tuõttvuõtt – da suåvâdvuõttkomissio tuâj. Komissio tuâj jueʹtǩet väʹlddminister Petteri Orpo halltõsprograamm meâldlânji 31. jooulmannu 2025 räjja. Komissio šiõtteeš riikksuåvtõõzz såbbrest 28. kålggmannust 2021. Komissio täävtõssân lij noorrâd säʹmmlai tobdlmid Lääʹdd riikk da jeeʹres veʹrǧǧniiʹǩǩi tååimain di tuejjeed tät teâtt kuâsttjeeʹjen.
Komissio vääžnai tuâjj õõlǥat ääiʹj, što tuâj vuäitt viikkâd čõõđ kuddnalla. Tõn diõtt komissio šiõtteeivueʹssbeäʹl riikksuåvtõõzz kanslia, sääʹmteʹǧǧ da saaʹmi siidsååbbar tuʹmmje eʹtǩǩeed komissio toiʹmmjempâjja lââʹssääiʹj. Komissio ânnʼjõž toiʹmmjempââʹjj põõtt tän eeʹjj looppâst.
Še komissio tuâj tuärjjeei parlamentaarlaž seuʹrrjemjoukk šiõtteet oʹđđest komissio toiʹmmjempââʹjj ääiǥas. Seuʹrrjemjooukâst lij vuäzzlaž da väärrneǩ eeʹttiǩ-kååʹddest eeʹttkâʹsttemnalla åårrai peällõõǥǥin, sääʹmteeʹǧǧest, (kueʹhtt vuäzzla) saaʹmi siidsåbbrest, evankeel-luteerlaž ceerkvest da ortodookslaž ceerkvest.
Lij vääžnai, što psykososiaalʼlaž tuärj sääʹmǩiõlin da kulttuur õõlǥtem naaʹlin lij vuäǯǯamnalla komissio tuâj poodd. Lappi pueʹrrvââjjamvuuʹd õhttvuõđâst tåimmai Uvjj – Uvjâ – Uvja – Untuva lij sääʹm psykososiaalʼlaž tuärj juâǥǥas, kååʹtt taʹrjjad sääʹmkulttuur meâldlaž da sääʹmǩiõllsaž psykososiaalʼlaž tuärj kääzzkõõzzid. Tõn tåimmjummuž jueʹtǩet komissio tuâj ääiʹj.
Säʹmmlai tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio lij tåimmjummšest jiõččnaž da čõnnõõttʼtem. Tõõzz koʹlle vitt komissaar, koin kueʹhtt liâ šiõttuum riikksuåvtõõzz eʹtǩǩõõzzâst, kueʹhtt sääʹmteeʹǧǧ eʹtǩǩõõzzâst da õhtt saaʹmi siidsåbbar eʹtǩǩõõzzâst.
Komissio vuäzzla liâ:
• vaaldâšmtiõtti maister Irja Jefremoff
• universiteʹttlehtor, Oulu universiteeʹtt Giellagas-instituutt jååʹđteeʹjj Anni-Siiri Länsman
• aaʹrhelpispp emeritus Kari Mäkinen
• puäʒʒhoiʹddjeei, põõrǥâsneǩ Heikki Paltto
• tuâjj-jieʹllemprofessor, vuõiggâdvuõtt-tiõtti tohtor Hannele Pokka
Säʹmmlai tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttproseeʹss vueiʹvvmieʹrren lij:
• Tobdsted da ärvvtõõllâd säʹmmlai historialʼlaž da ânnʼjõž čårstummuž, mieʹldd looǥǥeeʹl riikk suddeempolitiikk, di vuõiggâdvuõđi neuʹrrummšid.
• Čiõlǥtet, mäʹhtt tät vaaikat säʹmmlaid da sij õhttsažkådda ânnʼjõž vueʹjjest.
• Eʹtǩǩeed, mäʹhtt vuäitčeš viikkâd ooudâs õhttvuõđ säʹmmlai da Lääʹdd riikk kõõsk di säʹmmlai kõõskâst.
• Lââʹzzted tieʹttemvuõđ säʹmmlain Lääʹdd alggmeeran
Säʹmmlai tuõttvuõtt – da suåvâdvuõttkomissio mandaatt meäʹrat komissio tuâj täävtõõzzid da tuâjaid. Jurddjen lij še, što tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio puättmõššân Lääʹddjânnam riikk kuâdd vasttõõzz da õõutveäkka sääʹmtiiʹǧǧin, saaʹmi siidsåbbrin da jeeʹres sääʹmtoiʹmmjeeʹjivuiʹm raavad säʹmmlai vuõiggâdvuõđi teâuddjummuž Lääʹddjânnmest. Psykososiaalʼlaž tuärjj lij vääžnai pieʹǩǩ Säʹmmlai tuõtt- da suåvâdvuõttproseeʹss teâuddjummuž.
Komissio rääjj tuâjstes rapoort, kååʹtt âânn seʹst še tåimmehdtõõzzid. Rapoort luõvtet riikksuåvtõʹsse, sääʹmtegga da saaʹmi siidsåbbra 30.11.2025 mõõneeʹst.
Säʹmmlai sââʹjj alggmeeran lij juʹn raavuum vuâđđlääʹjjest. Vuâđđlääʹjj 17 § 3 momeeʹnt mieʹldd säʹmmlain alggmeeran lij vuõiggâdvuõtt ââʹnned da viikkâd ooudâs ǩiõlâs da kulttuurâs.
Lââʹzz teâđLinkki Säʹmmlai tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio tuâjast.
Lââʹssteâđ: riikkpiisar Risto Artjoki, teʹl. 09 1602 2006, spesiaaläʹšštobddi Nina Brander, teʹl. 0295 160 347, riikksuåvtõõzz kanslia, sääʹmteeʹǧǧ 1. väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjj Anni Koivisto, teʹl. 040 415 5969 da saaʹmi ouddooumaž Veikko Feodoroff, teʹl. 050 396 1297