Staatârääđi meridij skammâmáánu 23. peeivi tollum čuákkimist juátkiđ Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio pargo. Komissio pargo juátkoo uáiviminister Petteri Orpo haldâttâsohjelm miäldásávt 31. juovlâmáánu 2025 räi. Komissio asâttui staatârääđi čuákkimist roovvâdmáánu 28. peeivi 2021. Komissio ulmen lii nuurrâđ sämmilij vuáttámušâid Suomâ staatâ já sierâ virgeomâhái tooimâin já pyehtiđ taam tiäđu uáinusân.
Komissio áinoošlajâsâš pargo váátá ääigi vâi tot olášuvá olmânáál. Tondiet komissio asâtteijeepeleh staatârääđi kanslia, Sämitigge já Nuorttâlij sijdâčuákkim meridii iävtuttiđ komissio toimâpajan jotkâääigi. Komissio tááláš toimâpaje nohá taan ive loopâst.
Meid komissio pargo tuárjoo parlamentaarlâš čuávvumjuávkku asâttuvvoo uđđâsist komissio toimâpaje pajan. Čuávvumjuávhust lii jeessân já värijeessân piäláduvâin, moh láá ovdâstum ovdâskoddeest, já meid Sämitiggeest (kyehti jeessân), Nuorttâlij sijdâčuákkimist, evaŋellâš-lutterlii kirhoost já ortodoksilii kirhoost.
Lii tehálâš, ete komissio pargo pajan lii fáállun psykososiaallâš toorjâ sämikielân já kulttuur vááttám vuovvijn. Laapi pyereestvaijeemkuávlu ooleest tuáimee Uvjj – Uvjâ – Uvja – Untuva lii sämmilâš psykososiaallii torjuu ohtâdâh, mii fáálá sämikulttuur miäldásijd psykososiaallii torjuu palvâlusâid sämikielân. Ton toimâ juátkoo komissio pargo paje.
Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio lii toimâstis jiečânâs já jiešráđálâš. Komissiost láá vittâ komissaar, main kyevtis lává asâttum staatârääđi iävtuttâsâst, kyevtis Sämitige iävtuttâsâst já ohtâ Nuorttâlij sijdâčuákkim iävtuttâsâst
Komissio jesâneh láá:
• haldâttâhtiettui maister Irja Jefremoff
• ollâopâttâhrehtor, Oulu ollâopâttuv Giellagas-instituut hovdâ Anni-Siiri Länsman
• arkkâpispe emeritus Kari Mäkinen
• puásuituállee, irâtteijee Heikki Paltto
• pargoeellimprofessor, riehtitiettuu tuáhtár Hannele Pokka
Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmproosees mittomeerin lii:
• Tubdâđ já árvuštâllâđ sämmilij historjálii já tááláá olgoštem, mieldiluhâmáin staatâ suddâluttempolitiik já vuoigâvuođâi luávkkimijd.
• Selvâttiđ maht taat vaaigut sämmiláid já sii siärvádâhân tááláá tiileest.
• Iävtuttiđ, ete maht puávtáččii ovdediđ ohtâvuođâ sämmilij já Suomâ staatâ kooskâ sehe sämmilij juávhust.
• Lasettiđ tiäđulâšvuođâ sämmilijn Suomâ algâaalmugin
Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio mandaat miäruštâl komissio pargo mittomeerijd já pargoid. Tárguttâssân lii meiddei, ete tuotâvuotâ- já sovâdâttâmproosees puáđusin Suomâ staatâ kuádá ovdâsvástádâs já oovtâst Sämitiggijn, Nuorttâlij sijdâčuákkimáin já eres sämmilâštuáimeiguin naanood sämmilij vuoigâdvuođâi olášume Suomâst. Psykososiaallâš toorjâ lii tehálâš uási Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmproosees olášume.
Komissio ráhtá pargostis raapoort, mii ana sistees meid toimâiävtuttâsâid. Raapoort adeluvvoo staatârááđán, Sämitiigán já Nuorttâlij sijdâčuákkimân majemustáá 30.11.2025.
Sämmilij algâaalmugsajattâh lii torvejum Suomâ vuáđulaavâst. Vuáđulaavâ 17 § 3 moomeent mield sämmilijn algâaalmugin lii vuoigâdvuotâ paijeentoollâđ já ovdediđ jieijâs kielâ já kulttuur.
Lasetiäđuh Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio pargoost.
Lasetiäđuh: staatâčällee Risto Artjoki, p. 09 1602 2006, sierânâsäššitobdee Nina Brander, p. 0295 160 347, staatârääđi kanslia, Sämitige 1. värisaavâjođetteijee Anni Koivisto, p. 040 415 5969 já nuorrtâlij ovdâolmooš Veikko Feodoroff, p. 050 396 1297