Sápmelaš museadávviriid máhcaheapmi sámeservošiidda burgá koloniálalaš ráhkadusaid ja ollašuhttá duohtavuohta- ja soabadanbarggu stáhta ja álgoálbmoga gaskkas. Dán váras Suoma áidna sámemusea, Siida Anáris, dárbbaša dovdomassii eanet resurssaid. Siida lea čoakkáldagaidis beales maiddái Davviriikkaid stuorámus sámemusea.
Filosofiija doavttir Eeva-Kristiina Nylander dutká varas čielggadeamistis komišuvdnii museačoakkáldagaid sámeduoji mearkkašumi ja dan, mo dávviriid máhccan váikkuha sámeservošiidda. Čielggadeapmi almmustahttojuvvo Teams-webináras duorastaga 20.2. dmu 12 rájes.
Nylander mielde duoji sáhttá atnit sápmelaččaid ollislaš kultuvrralaš diehtovuođđun, mii sisttisdoallá árbejuvvon dieđu ja máhtu, sámi filosofiija ja olles máilmmigova. Čielggadeapmi buktá ovdan, makkár dovddut bohciidit ja proseassat álget, go sámeservošat besset oaidnit ja vásihit dávviriid, mat leat árat dolvojuvvon sis eret. Nylander mielas museaduodji sáhttá doaibmat maiddái duohtavuohta- ja soabadanbarggu bargoneavvun.
Miššonearat, báhpat, dutkanmátkkošteaddjit, virgeolbmot, ámmátlaš čoaggit ja dutkit
leat 1600-logu rájes čoaggán sámiid kulturárbbi Davviriikkaid ja Eurohpa museaide
ja dutkanlágádusaide. Eurohpalaš museamáilmmis lea goittotge maŋimuš jagiid álgán repatriašuvnna dahjege kulturárbbi máhcaheami áigodat, mii mielddisbuktá maid sámi dávviriid máhccama sámemuseaide.
– Máŋggačuohtejahkásaš kolonialismma čuovvumuššan máilmmis leat olu álbmogat, mat dárbbašit divvundoaimmaid ja buorráneami. Dán barggus museadávviriin lea mearkkašahtti rolla, dadjá Nylander.
Museaduoji ruoktotmáhccan ii leat Nylander mielas mannu proseassa loahppa, muhto baicce ođđa áigodaga álgu. Son fuopmášahttá, ahte Suomas dárbbašuvvojit dál konkrehtalaš doaimmat vuoi Sámemusea Siida fidne resurssaid repatriašuvdnabargui.
– Musea bargogovva lea máŋggaid dávvirmáhcahemiid mielde viidon, daningo repatriašuvdna- ja ovttasbargui ferte bidjat eambbo návccaid ja olbmuide fállat vejolašvuođa oahpásmuvvat iežaset kulturárbái. Musea gillá resursavátnivuođas, mii váttásmahttá dáid doaimmaid fástan rievdadeami, Nylander čállá doaibmabidjoevttohusainis duohtavuohta- ja soabadankomišuvdnii.
Almmustahttindilálašvuohta gáiddusoktavuođain du 20.2. dmu 12
Eeva-Kristiina Nylander Saamelaisesineiden kotiinpaluun eli repatriaation merkitys ja mahdollisuudet saamelaisyhteisölle (sá. Sámedávviriid ruoktotmáhccama dahjege repatriašuvnna mearkkašupmi ja vejolašvuođat sámeservošii) -sierračielggadeami buohkaide rabas almmustahttindilálašvuohta lágiduvvo gáiddusoktavuođain Teams-webináran duorastaga 20.2. dmu 12–13.30. Dilálašvuohta dollojuvvo suomagillii ja báddejuvvo.
Dilálašvuođas lea panelaságastallan, masa oassálastet Nylander lassin Suoma álbmotmusea bajit hoavda Elina Anttila, Sámedikki vs. ságadoalli Tuomas Aslak Juuso, Äʹvv Saaʹmi muʹzei -sámemusea jođiheaddji Hanna-Maaria Kiprianoff ja Sámemusea Siidda intendeanta Anni Guttorm. Ságastallama láidesta komissára Kari Mäkinen.
Váimmolaš buresboahtin!
Čielggadeapmi almmustahttojuvvo (suomagillii) Stáhtaráđi neahttasiiddus du 20.2. dmu 8:
- Eeva-Kristiina Nylander: Saamelaisesineiden kotiinpaluun eli repatriaation merkitys ja mahdollisuudet saamelaisyhteisölle: https://urn.fi/URN:ISBN:978-952-383-623-5
Čielggadeapmi lea oassi Sámiid duohtavuohta- ja soabadankomišuvnna sierračilgehusaid ráiddu. Komišuvnna ulbmilin lea čielggadit sápmelaččaid vásihan vealaheami ja assimilašuvnna, ja ovdanbuktit vugiid, maiguin láhčit vuođu eamiálbmot sápmelaččaid ja Suoma stáhta gaskasaš soabadeapmái. Dieđuid komišuvdnii válmmaštallojuvvon čielggademiin gávnnat neahttasiiddus https://sdtsk.fi/se/almmustahttimat/.
