Stáhtaráđđi lea ovttasráđiid Sámedikkiin ja Nuortalaččaid siidačoahkkimiin ásahan Sámiid duohtavuohta- ja soabadankommišuvnna, man doaibmaáigodat lea 28.10.2021-31.12.2023. Sámiid duohtavuođa- ja soabadankommišuvnna mihttomearrin lea identifiseret ja árvvoštallat sápmelaččaid vásihan historjjálaš ja dálá olggušteami. Dása gullet earret eará stáhta assimilerenpolitihkka ja vuoigatvuođaid loavkideamit.
Kommišuvnna doaibman lea čielggadit, mo dát váikkuhit sápmelaččaide ja servodahkii otnábeaivve dilis. Sámiid duohtavuohta- ja soabadankommišuvdna lea barggustis iehčanas ja sorjjasmeahttun dego ásahanmearrádusas daddjo.
Sámiid duohtavuohta- ja soabadankommišuvdna gárvvista barggustis raportta, mii sisttisdoallá konkrehta doaibmabidjoevttohusaid. Raporta luobahuvvo stáhtaráđđái, Sámediggái ja Nuortalaččaid siidačoahkkimii 31.12.2023 rádjai. Kommišuvnnas leat vihtta sierra oassebeliid evttohan komissára. Kommišuvnna barggu doarjjan bálkáhuvvo čállingoddi. Kommišuvdna vállje alcces váldočálli ja eará čállingotti. Kommišuvnna čállingoddi doaibmá hálddahuslaččat stáhtaráđi kansliija oktavuođas ja kansliija doarju geavatlaš doaimma stáhta bušeahttaárvalusas mieđihuvvon mearreruđaiguin.
Stáhtaráđi kansliija almmuha ođđasit ohcanláhkái
Sámiid duohtavuohta- ja soabadankommišuvnna čállingotti plánejeaddji
mearreáigásaš virgegaskavuođa kommišuvnna doaibmabaji áigái 31.12.2023 rádjai. Mearreáigásašvuođa sivvan lea barggu luondu.
Plánejeaddjin bargan olbmo doaibmagovvii gullá čállingotti almmolaš hálddahuslaš doaimmat, dego ekonomiija- ja mátkehálddašeapmi, ja ollašuhttima koordineren váldočálli doarjjan. Dása gullet ee. gullandilálašvuođaid plánema ja geavatlaš ordemiidda ja mátkkiid organiseremii gullevaš áššit. Plánejeaddji vástida kommišuvnna siskkáldas ja olgguldas gulahallama plánemis. Doaimmaide gullá gulahallan eará kanálain ja ovttasbargojoavkkuin. Dán lassin bargogovva sisttisdoallá neahttasiidduid ja elektrovnnalaš bargosajiid bajásdoalu. Plánejeaddji siskkáldas bargojuogus ja deattuhusain sáhttá soahpat dárkileappot doaimma álggedettiin. Váldit vuhtii ohcamušaid mat leat jo ovdal sáddejuvvon. Jos leat jo ohcan, don it dárbbaš doaimmahit ođđa ohamuša.
Ohccis gáibiduvvo sámegiela buori njálmmálaš ja girjjálaš dáiddu. Ohcci ovdun gehččojuvvo dulkondáidu sámegielas / sámegillii ja buorre sámekultuvrra dovdamuš. Ohccis gáibidat ásahuvvon virgeolbmuin gáibiduvvon ruovtturiikka giela čehppodaga, eará (eandalii eŋgelasgiela, dárogiela) giellamáhtu. Plánejeaddjis galgá leat máhttu buvttadit lađastuvvon teavstta, raporttaid ja čoahkkáigeasuid. Lassin buorit gulahallandáiddut, ovttasbargonákca ja vásáhus gulahallama ja oppalašhálddahusa doaimmaid veahkehit barggus birgema menestumiin. Doaimmaid dikšuma doarju heivvolaš ámmátlaš dutkkus dahje skuvlejupmi.
Čállingotti doaibmabáiki boahtá leat sápmelaččaid ruovttuguovllus, man ohcci berre váldit vuhtii. Dárkilut sajuštanbáiki čielgá maŋŋeleappos. Doaibma gáibida doaibmabáikkis leahkima ja oassái mátkkošteami doaimmaid dárbbašan viidodagas. Doaimmas lea gáiddusbargovejolašvuohta.
Bálká lea euromearálaš ja dat lea čehppodaga ja dárkilut meroštallon doaimmaid vuođul árvvu mielde 3000-3500 euro gaskkas.
Virgái ja doibmii válljejuvvon olbmos sáhttá dahkkot ohcci miehtamiin olmmošdorvvolašvuođačielggadus (Bargodorvvolašvuođaláhka 726/2014). Dorvvolašvuođačielggadusmeannudeamis ja čielggadusa čuozáhaga rivttiin gávdno dárkilut diehtu čujuhusas www.supo.fi.
Virgegaskavuođas sáhttá leat eanemustá guđa mánu geahččaladdanáigi.
Lassidieđuid doaimmas addiba komissára Hannele Pokka puh. 040 4822 772 ja plánejeaddji Inari Alanko puh. 0295 160 245.
Doaimma ohcanáigi álgá 8.11.2022. Stáhtaráđi kansliijai čujuhuvvon ohcamušaid bivdit doaimmahit maŋimustá 17.11.2022 dmu 16.15 rádjai ja geavahit vuosttažettiin skovi čujuhusas www.valtiolle.fi (ID 23-73-2022 sirdá njuolga almmuhussii). Maŋŋonan ohcamušat eai váldojuvvo vuhtii. Ohcamuša sáhttá doaimmahit maiddái stáhtaráđi kansliija registrerenkantuvrii poastačujuhusain PL 23, 00023 Valtioneuvosto dahje galledančujuhusain Ritarikatu 2 B, Helsinki dahje šleađgapoasttain kirjaamo@vnk.fi.