POVDIM JÁ TIÄĐÁTTÂS 13.5.2024
Lii-uv soovâd já luáttámuš Suomâ täsivääldi já algâaalmug sämmilij kooskâst máhđulâš? Olmoošvuoigâdvuotâäššitobdee Martin Scheinin árvuštâl Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomission čáállám čielgiittâsâstis, ete soovâd iävtuh láá hiäjulum 2010-lovo aalgâ rääjist.
Alemus haldâttâhriehti lii ive 2011 rääjist kuoskâm sämmilâš algâaalmug jiešmeridemvuoigâdvuotân já tuástum sämmilij parlament, Sämitige, uáivilalmottâsâid jieijâs identiteetist já jeessânvuođâs iävtuin. Sämitiggelaavâ jienâstemvuoigâdvuotânjuolgâdusâst lii šoddâm šiälmákoččâmâš, mon tivvom láá lopedâm sämmiláid haldâttâsohjelmijn, toimâkoddesmiettâmušâin já stiivrâ iävtuttâsâin. Nubástuslopádusâid láá kuittâg tuástum ovdâskode kietâdâlmijn masa 10 ihheed.
Almugijkoskâsâš tääsist algâaalmugvuoigâdvuođah láá ovdánâm merhâšitteenáálá. OA almosčuákkim tuhhiittij julgáštâs algâaalmugij vuoigâdvuođâin ive 2007. Julgáštâsâst lii šoddâm tehálâš uási algâaalmugij vuoigâdvuođâi olášume kyeskee tulkkum.
Jiešmeridemvuoigâvuotâ lii julgáštâs miäldásávt algâaalmugvuoigâdvuođâi vááimus, mon Suomâ staatâ tääl almostuvvee čielgiittâs mield kiärdulávt luávkká. Almugijkoskâsiih olmoošvuoigâdvuotâsopâmušâi kocceemorgaaneh, OA olmoošvuoigâdvuotâkomitea já OA näliolgoštem vuástásâš komitea, láá nonnim, ete Suomâ staatâ lii luávkkám sehe aalmug- já pooliitlijd vuoigâdvuođâid kyeskee almossopâmuš, ete näliolgoštem vuástásâš almossopâmuš.
Algâaalmugvuoigâdvuođah láá pajanâm äigikyevdilin meiddei sämmilij ärbivuáválij iäláttâsâi hárjutmist. Juhâsämmilij eellimvyehi lii aštâšum, ko luosâpivdo lii lamâš kieldum masa nelji ive. Lii palo, ete sämmilâš puásuituálu iävtuh hiäjuh ain eenâb om. ruánáá sirdášume mieldis puáhtám uđđâ ráhtálâš haavâi čuávumuššân.
Scheinin čáállám vuoigâdvuođâlâš sierânâsčielgiittâs almostittoo vuossaargâ 20.5. Helsig ollâopâttuv váldurákánâs 3. keerdi Tekla Hult salist tme 10-12. Tilálâšvuotâ lii puohháid ávus.
Tilálâšvuođâ ohjelm:
10.00 Lekkâm, komissio saavâjođetteijee, pargoeellimprofessor Hannele Pokka
10.10 Almugijkoskâsiih algâaalmugvuoigâdvuođah já tai olášume Suomâst – sierânâsčielgiittâs oovdânpyehtim, professor Martin Scheinin
Paaneelsavâstâllâm
- savâstâlleid uápásmem
- algâaalmugvuoigâdvuođâi olášume Suomâst – vuoigâdvuođâliih uáinimčievah já sämmilâš siärvus feerimeh
- kuldâleijei ja media koččâmâšah
- live-vuolgâttâs keččei koččâmâšah chattist
11.45 Tilálâšvuođâ lopâttâs
Kähvifalâdem aulast
Äššitobdeepaaneel savâstâlleeh:
- Tuomas Ojanen, staatâoordelvuoigâdvuođâ professor, Helsig ollâopâttâh
- Laura Junka-Aikio, tave politiik já haldâttuv professor, Laapi ollâopâttâh
- Janne Hirvasvuopio, Sämitige jeessân 2024
- Tiina Sanila-Aikio, Sämipalgâseh rs. saavâjođetteijee, Sämitige saavâjođetteijee 2015-2019
- Kati Eriksen, ucjuuvlâš kuálásteijee, aktivist já elleekovestivrejeijee
Live-vuolgâttâs: Tilálâšvuotâ live-vuolgâttuvvoo já tom puáhtá čuávvuđ čujottâsâst:
https://youtube.com/live/Iy2mcOJ5vEUo
Päddi lii keččâmnáálá tilálâšvuođâ maŋa komissio viermisiijđoin https://sdtsk.fi/
Olgosadaldâh: Kansainväliset alkuperäiskansaoikeudet ja niiden toteutuminen Suomessa
Valtioneuvoston julkaisuja 2024:25
Pisovâš čujottâs: https://urn.fi/URN:ISBN:978-952-383-739-3
Riikkaidgaskasaš eamiálbmotvuoigatvuođat ja daid ollašuvvan Suomas
Stáhtaráđi almmustahttimat 2024: 26
Bissovaš čujuhus: https://urn.fi/URN:ISBN:978-952-383-755-3
Lasetiäđuh:
Saavâjođetteijee Hannele Pokka, hannele.pokka@sdtsk.fi , 050 570 3398
Váldučällee Ulla Aikio-Puoskari, ulla.aikio-puoskari@sdtsk.fi, 050 431 9952