1800-lovo algâpele rääjist maaŋgah virgealmaah, totkeeh, kirječälleeh já toimâtteijeeh, kiäh láá lamaš joođoost Piäccám kuávlust, láá kalvam negatiivlijd jurdâččemvuovijd sämiaalmug háárán já ucášâm sii eellimvuovijd já eellimáárvuid. Totkeeh čallii láppojeijee aalmuguásist sehe láppojeijee kielâst já kulttuurist. Piäccám algâaalmug jiešárvutobdo siäilui kuittâg maaŋgâi vaigâdis eellimmudoi čoođâ, päikkikuávlu moonâtmist ain uđđâ eellim huksiimân.
Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio almostit koskoho 20.8. uđđâ sierânâsčielgiittâs ”Nuorttâsämmilâš kulttuurärbi paajeed jiešárvutobdo”. Tom lii čáállám tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio komissaar Irja Jefremoff.
Sierânâsčielgiittâs kieđâvuš kulmâ nuorttâsämmilii siijdâ, Paččvei, Piäccám já Syennjilsiijdâ ađai Suonnjelsiijdâ, sehe toi ässei kolgâmušâid uccoo eellimpirrâsijn 1920- já 1930-lovoi Piäcámist. Nuorttâsämmiliih karttii feeriđ sehe Suomâ tälvisuáđi já nube maailmsuáđi ääigi lusis eellimmuddoid já loppâtábáhtusâin stuorrâ monâttâsâid.
– Mun čuávum tai kuulmâ nuorttâsämmilii siijdâ ässei já sii monnjâpuolvâi muddoid meiddei evakkomađhijd Pohjanmaan, maccâmân tavas, uđđâ päikkikuávlu toskáás ucâmân já vuáháduumân muttum tilán, Jefremoff muštâl. – Mun lam halijdâm jieččân čielgiittâsâst adeliđ jieijâs jienâ Paččvei, Piäccám já Suonnjelsiijdâ siijdâi ässeid jieškote-uvlágánij aaigij tohhum sahhiittâlmij peht. Mun tuáivum, et muu pargoost ličij ilo já ävkki monnjâpuolváid, eromâšávt nuoráid, kiäh muu mielâst láá perustum ain eenâb já eenâb madârvanhimijdis kyeđđim nuorttâsämmilii kulttuuräärbist já aneh tom ain stuárráb áárvust.
Čielgiittâs almostittoo Staatârääđi nettisijđoin 20.8. tme 8:
- Irja Jefremoff: Itäsaamelainen kulttuuriperintö nostaa omanarvontuntoa. https://urn.fi/URN:ISBN:978-952-383-320-3
Čielgiittâs kulá Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio sierânâsčielgiittâsâi rááiđun. Komissio pargon lii selvâttiđ sämmilij feerim olgoštem já assimilaatio sehe pyehtiđ oovdân vuovijd, moiguin sovâdâttâm algâaalmug sämmilij já Suomâ staatâ kooskâst huksejuvvoo. Tiäduh komission rahtum čielgiittâsâin kávnojeh komissio nettisiijđoin čujottâsâst https://sdtsk.fi/julkaisut/.
Lasetiäđuh
Komissaar Irja Jefremoff
irja.jefremoff(a)sdtsk.fi
Uáivičällee Ulla Aikio-Puoskari
ulla.aikio-puoskari(a)sdtsk.fi
Viestâdemvuávájeijee Mira Pohjanrinne
mira.pohjanrinne(at)sdtsk.fi