Komission rahtum čielgiittâsâstis sämmilii sosiolingvistiik professor Annika Pasanen Säämi ollâškoovlâst kieđâvuš Suomâst sarnum sämikielâi kielâmolsomhistorjá, mut meiddei tááláá tilán vaikutteijee almonijd já tagarijd aašijd, moh láá teháliih kielâi eellimvuáimálâšvuotân. Pasanen paajeed uáinusân koččâmušâid, moh lahtojeh sämikielâi já taid sárnoo siärváduvâi vijđes nubástusân já siärváduvâi jurdâččemvuovvijd ton háárán.
– Suomâst sarnum sämikielah eelih korrâ iällám já ovdánem ääigi. Toi tááláá tilán vaikutteh kuittâg ain-uv vijđes kielâmolsom, maaŋgâlágáneh já uásild ruossâlâs proseseh, moh nanodeh tâi hiäjusmiteh kielâ, sehe tot, et jieškote-uvlágánijn sämikielâlijn siärváduvâin láá sosiolingvistisiih tileh já táárbuh, moh iäráneh čuuvtij nubijnis, Pasanen čáálá.
Sämikielâi puátteevuođâ tarkkuudijnis Pasanen paajeed uáinusân kuávdáš tovâldâhhân sämikielâi sirdum perruin, kielâi eellimvuáimálâšvuođâ sämmilij päikkikuávlust já ton ulguubeln, táárbu stáđásub kielâvuáváámân sehe arâšoddâdem já máttááttâs roolâ. Ton lasseen Pasanen tárkkoo pargovyeimi já sämikielâlij palvâlusâi puátteevuođâ. Uáinusân paijaan meiddei tavesämikielâ ovdánem Taažâ, Ruotâ já Suomâ kuávlust. Loopâst Pasanen oovdânpuáhtá kielâpooliitlijd vuovijd, moiguin sämikielâi eellimvuáimálâšvuođâ puáhtá lasettiđ.
Pasanen tiädut, et puoh Suomâst sarnum sämikielah eelih korrâ iällám já ovdánem ääigi, mut toh láá kuittâg ain-uv uhkevuálásiih. Toi eellimvyeimi nanodem váátá pehtilis já pišteváá kielâvuávám, mii tááláá tiileest ij olášuu.
Tiervâpuáttim Sämmilij kielâlii assimilaatio, piergiittâllâm já uđâsmem proseseh Suomâst -sierânâsčielgiittâs almostittemtilálâšvuotân, mii uárnejuvvoo Teams-webinaarin vástuppeeivi 23.5.2025 tme 10–12. Tilálâšvuotâ lii suomâkielân, já tot päddejuvvoo.
Ohjelm
- 10:00 Tilálâšvuođâ lekkâm, komissaar Anni-Siiri Länsman
- 10:05 Sierânâsčielgiittâs oovdânpyehtim, Annika Pasanen
- 10:30 Paaneelsavâstâllâm
Tilálâšvuotâ nohá majemustáá tijme 12:00.
Panelisteh
- Marja-Liisa Olthuis, Anarâškielâ servi ry saavâjođetteijee
- Tauno Ljetoff, Sämitigge
- Irja Seurujärvi-Kari, Ollâopâttuv lehtor emerita, Puárásub totkee Algâaalmugtutkâmuš, Helsig ollâopâttâh
- Mika Saijets, Säämi Kielâkäldee hovdâ
Lieggâsávt tiervâpuáttim Teams-tilálâšvuotân!
Čielgiittâs almostuvá Staatârääđi nettisiijđoin vástuppeeivi 23.5. tme 8:
- Annika Pasanen: Sämmilij kielâlii assimilaatio, piergiittâllâm já uđâsmem proseseh Suomâst. https://urn.fi/URN:ISBN:978-952-383-928-1
Čielgiittâs kulá Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio sierânâsčielgiittâsâi rááiđun. Komissio pargon lii selvâttiđ sämmilij feerim olgoštem já assimilaatio sehe pyehtiđ oovdân vuovijd, moiguin sovâdâttâm algâaalmug sämmilij já Suomâ staatâ kooskâst huksejuvvoo. Tiäduh komission rahtum čielgiittâsâin kávnojeh komissio nettisiijđoin čujottâsâst https://sdtsk.fi/julkaisut/.