Šoŋŋâdâhnubástus hástá sämikulttuur, já joođeet ärbivuovij, táiđui já tiäđui lappuumân. Vâi cevzih taan nubástusprosesist sämmiliih tarbâšeh eenâb torjuu. Návt pahuduvvoo vorâs čielgâdâsâst, mon totkeeh Klemetti Näkkäläjärvi, Jouni J.K. Jaakkola já Suvi Juntunen láá ráhtám Sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio pargo toorjân.
Šoŋŋâdâhnubástus vaiguttâsah Suomâ sämikulttuurân-čielgâdâs suogârd šoŋŋâdâhnubástus tááláá já puáttee vaiguttâsâid sämmilij ärbivuáválii iäláttâssáid já taaid lahtojeijee ärbivuáválâš tiätun, tiervâsvuotân já pyereestvajemân sehe vuoigâlâšvuotâkoččâmâššáid sämmilij uáinimčievâst.
Čielgâdâs čuujoot, ete sämikulttuur lii čuuvtij háváduvvee šoŋŋâdâhnubástusân, já nubástusah tábáhtuveh maaŋgâin sierâ kuávluin. Sämmilij päikkikuávlu sehe arktâsâš kuávlu lieggâneh joba kulmâ keerdi jotelubboht ko eres maailm, mii lii vaiguttâm merhâšitteenáál já jođálmáin sämmilij eellimpirrâsân já kulttuurân 1980-lovo rääjist.
- Šoŋŋâdâhnubástus lii jođettâm sämmilijn kulttuurlâš nubástusân, ärbivuovij já táiđui lappuumân sehe uđđâ táiđui já tiäđui šoddâmân. Tot lii tovâttâm nubástusâid meiddei ärbivuáválii iäláttâsâi háárjutmân, sämikielân, sämmilâš eellimháámán já ohtâgâsâi tiervâsvuotân, totkeejuávkku paahud.
Sämmiliih halijdeh turvâstiđ kulttuuris puátteevuođâ já päikkikuávlus eellimvyeimi, mutâ tarbâšeh taas eenâb torjuu. Čielgâdâs mield Suomâ ij lah ráhtám kelijdeijee tooimâid sämikulttuur eellimvyeimi tuurvâstmân ijge ovdedâm mekanismijd, moi iššijn sämmiliih puávtáččii taibâđ šoŋŋâdâhnubástusân siäilutmáin kulttuuris.
- Moonnâmáigásâš sämmilijd kyeskee haaldâtlâš já lahâasâttemlâš ovdánem nubijkejij vaaigut hiäjusmitmin sämmilij máhđulâšvuođâid taibâđ šoŋŋâdâhnubástusân, totkeejuávkku čáálá.
Čielgâdâsâst iävtuttuvvoo maaŋgâid konkreetlijd tooimâid, moigijn puávtáččij turvâstiđ sämikulttuur siäilum já miänástus šoŋŋâdâhnubástus teddust. Tooimah lahtojeh ereslasseen sämmilijd kyeskee lahâaasâtmân, haldâttâhân, tutkâmušân, luándusuojâlmân, sämimáttááttâsân, ärbivuáválâš tiäđu vuorkkiimân sehe päikkikuávlu palvâlussáid. Totkeejuávkku iävtut meiddei ovdâmerkkân sämmilâš iäláttâs- já šoŋŋâdâhruttârááju vuáđudem.
Čielgâdâs amnâstâhhân láá toimâm ovdebáá tutkâmušâin toohum sahhiittâlmeh, pargopáájáh sehe tutkâmuškirjálâšvuotâ.
Tiervâpuáttim kuullâđ lase já uásálistiđ savâstâlmân!
Šoŋŋâdâhnubástus vaiguttâsah Suomâ sämikulttuurân-čielgâdâs almostittemtilálâšvuotâ uárnejuvvoo Teamsist vuossaargâ 16. čohčâmáánu tme 10-12. Tilálâšvuođâst čielgâdâs tahheeh muštâleh pargostis, já sii huámmášuumijd kommentisteh ereslasseen Sämitige já Operaatio Arktis ovdâsteijeeh. Meiddei kuldâleijein lii máhđulâšvuotâ koijâdâllâđ. Tilálâšvuotâ lii suomâkielâlâš.
Almostittemtilálâšvuotâ lii ávus puohháid. Almottât já koijâd uásálistemliiŋkâ káidusohtâvuotân šleđgâpoostâ pehti <info@sdtsk.fi>.
Lieggâsávt tiervâpuáttim!